ബുദ്ധമതത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍ ആഗ്രഹങ്ങളെ കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്ന ഒരു ചിത്രം . ആഗ്രഹമാണ് ദുഖങ്ങള്‍ക്ക് കാരണം എന്നാണല്ലോ ഗുരുവരുള്‍ . പ്രബുദ്ധതയിലേയ്ക്കുള്ള യാത്രയില്‍ അനുഭവത്തെ ഗുരുവായി സ്വീകരിയ്ക്കേണ്ടി വരുന്ന തഷി എന്നൊരു ബുദ്ധസന്യാസിയുടെ ജീവിതമാണ് ഇതിവൃത്തം . ലഡാക്കിന്റെ മനോഹരമായ ദ്രിശ്യചാരുതയില്‍ ശാന്തമായൊഴുകുന്ന അരുവി പോലെയാണ് കഥാഗതി .
" അദ്ദേഹം പോലും ഇരുപത്തോന്‍പതു വര്‍ഷം ലൌകീകജീവിതം നയിച്ചതിനു ശേഷമാണു ബുദ്ധനായത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിര്‍വാണപ്രാപ്തിയില്‍ ഈ അനുഭവങ്ങള്‍ക്കും പങ്കില്ലേ ?" - അഞ്ചു വയസ്സില്‍ മഠത്തില്‍ ചേര്‍ന്ന , ഇരുപതു വര്‍ഷം സന്യാസജീവിതവും , അതിനു ശേഷം ഏകാന്തമായ യോഗനിദ്രയില്‍ മൂന്നുവര്‍ഷവും , മൂന്നു മാസവും , മൂന്നാഴ്ചയും , മൂന്നു ദിവസവും പൂര്‍ത്തിയാക്കിയ, എന്നിട്ട് പോലും മനസ്സ് പതറി പോവുന്ന , വിഹാരത്തിലെയ്ക്കുള്ള വഴിമദ്ധ്യേ കണ്ട പേമ എന്ന സുന്ദരിയില്‍ അനുരക്തനാവുന്ന , ഉറക്കത്തില്‍ മനോനിയന്ത്രണം നഷ്ടപ്പെട്ടു സ്വപ്നസ്ഖലനം സംഭവിയ്ക്കുന്ന തഷി എന്ന ലാമ , തന്റെ ഗുരുവിനോട് ചോദിയ്ക്കുന്ന നിസ്സാരവും ഗൌരവവും ആയ ചോദ്യം .
.
ഇതിന്റെ ഉത്തരവും തഷി തന്നെ ഉടനെ നല്‍കുന്നുണ്ട്
" എന്‍റെ ഉദ്ബോധനങ്ങള്‍ പോലും , നിങ്ങളുടേതായ വീക്ഷണത്തില്‍ പൂര്‍ണ്ണമായും നിങ്ങള്‍ക്ക് മനസ്സിലാക്കാന്‍ സാധിച്ചില്ലെങ്കില്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളരുത്" എന്ന ബുദ്ധവചനം ആണ് തഷി ഉദ്ധരിക്കുന്നത്. കൂടെ തന്നെ പറയുന്നു " അറിഞ്ഞ ചിലത് അറിയാതിരിയ്ക്കണം , അവയെ പൂര്‍ണമായും അറിയാന്‍ . ചിലതെല്ലാം ത്യജിയ്ക്കണം എങ്കില്‍ അവ നമ്മുടെ സ്വന്തമായിരിയ്ക്കണം "
ഗുരു തഷിയെ വിഹാരത്തില്‍ നിന്നും വിടുതല്‍ നേടാന്‍ അനുവദിക്കുന്നു . പിന്നീട്, സന്യാസം ത്യജിച്ച തഷി ലൌകീകജീവിതത്തില്‍ മുഴുകുകയാണ് . ഒന്നിന് പുറകെ ഒന്നായി വരുന്ന ആഗ്രഹങ്ങള്‍ക്ക് വിധേയനായി തീരുന്ന തഷി സ്വയം തിരിച്ചറിയുന്നത്‌ , അല്ലെങ്കില്‍ താന്‍ തേടിയലഞ്ഞ അറിവിന്റെ വെളിച്ചം തഷിയില്‍ ആദ്യമായി പതിയുന്നത് , ഇതിനകം സമാധിയായ ഗുരു മറ്റൊരു ശിഷ്യന്റെ പക്കല്‍ കൊടുത്തയച്ച ഒരു സന്ദേശത്തിലൂടെയാണ് .
" എന്‍റെ ദൌത്യം പൂര്‍ത്തിയായിട്ടില്ല എന്ന് ഞാന്‍ തിരിച്ചറിയുന്നു , അത് കൊണ്ട് തന്നെ ഞാന്‍ ഇനിയും ഈ സംസാരത്തില്‍ പിറവിയെടുക്കും . നമ്മള്‍ ഇനിയും കണ്ടുമുട്ടും എന്നും എനിയ്ക്കറിയാം . അപ്പോള്‍ നിനക്ക് എന്നോട് പറയാന്‍ സാധിയ്ക്കും എന്ന് കരുതുന്നു - ആയിരം ആഗ്രഹങ്ങള്‍ സഫലീകരിയ്ക്കുന്നതിനാണോ , അതോ ഒരാഗ്രഹത്തെ കീഴടക്കുന്നതിനാണോ പ്രാധാന്യം എന്ന് "
വെളിച്ചം ദുഖമാണ് . തഷി അസ്വസ്ഥനാവുന്നു . പാതിരാവില്‍ ലോകം ഉറങ്ങി കിടക്കുമ്പോള്‍ ഭാര്യയേയും മകനെയും ഉപേക്ഷിച്ചു സന്യാസത്തിലേയ്ക്ക് നടന്നു പോയ ബുദ്ധനെ അനുസ്മരിപ്പിയ്ക്കുന്ന വിധം തഷിയും ഒരു രാത്രി വീട് വിട്ടിറങ്ങുന്നു . പക്ഷേ, അപ്പോഴും തഷിയുടെ അനുഭവപാഠം പൂര്‍ത്തിയായിട്ടില്ല . ഒരിക്കല്‍ കൂടി വിഹാരത്തിലെക്കുള്ള യാത്രയില്‍ തഷിയുടെ വഴിയില്‍ പേമ വരുന്നു . പിന്ന്ടങ്ങോട്ടുള്ള സംഭാഷണം കസ്തൂര്‍ബയില്‍ നിന്നും രാഷ്ട്രീയപാഠങ്ങള്‍ പഠിച്ച ഗാന്ധിജിയുടെ അനുഭവവും ആയാണ് എനിയ്ക്ക് ബന്ധപ്പെടുത്താന്‍ കഴിഞ്ഞത് . യശോധര എന്ന സിദ്ധാര്‍ത്ഥന്റെ ഭാര്യയെ പ്രതീകാത്മാകമായി അവതരിപ്പിയ്ക്കുന്ന പേമ എന്ന കഥാപാത്രം അവിടെ വാനോളം വലുതാവുന്നു . കഥയില്‍ മുഴുവനായും തന്നെ തഷിയിലും പക്വതയും നിയന്ത്രണവും പേമയിലുണ്ട് എന്നത് ഈ രംഗങ്ങളില്‍ പൂര്‍ണമാവുന്നു . വീണ്ടും മനസ്സ് പതറുന്ന തഷി , പേമയുടെ മുന്നില്‍ നിസ്സാരനായി തീരുകയാണ് .
, " ഒരു തുള്ളി വെള്ളം വറ്റി പോവാതെ എങ്ങിനെ സൂക്ഷിയ്ക്കാം ? " ശിലാലിഖിതമായൊരു ചോദ്യമാണ് കഥയിലെ അവസാന പാഠം. അതെ ശിലയുടെ പുറകില്‍ തന്നെ അതിന്റെ ഉത്തരവും ഉണ്ട് - "അത് കടലിലേയ്ക്ക് എറിയുന്നത് വഴി ". സംസാരസാഗരം , ഭവസാഗരം എന്നൊക്കെയുള്ള ആ ആഗ്രഹക്കടലില്‍ ഒരു മോഹം എറിഞ്ഞ് , ആ കടലില്‍ മുങ്ങിപ്പോയ തഷി എന്ന ബുദ്ധസന്യാസി ആകാശത്തില്‍ വട്ടമിട്ടു പറക്കുന്ന പരുന്തിനെ കാണുന്നിടത്ത് സിനിമ അവസാനിയ്ക്കുന്നു . ബൌദ്ധവിശ്വാസങ്ങളില്‍ ഒരാളുടെ തലയ്ക്കു മുകളില്‍ പരുന്ത് പറക്കുന്നത്, അയാള്‍ എല്ലാ പിന്‍വിളികളും വിട്ട് , ആഗ്രഹങ്ങളില്‍ നിന്നും പൂര്‍ണമുക്തി നേടിയതിന്റെ അടയാളമായാണ് ,
ഒരു മലയാളി എന്ന നിലയിലും , ബൌദ്ധപാരമ്പര്യം ഉള്ള ഒരു വ്യക്തി എന്ന നിലയിലും എനിയ്ക്ക് ഈ ചിത്രത്തോട് കൂടുതല്‍ താദാമ്യം പ്രാപിയ്ക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞു എന്നാണു വിശ്വാസം. കേരളത്തിലെ അമ്പലങ്ങളിലെ ഒരു ചടങ്ങായ ശീവേലിയ്ക്ക് സമാനമായ ചടങ്ങുകള്‍ മലയാളത്തിനു പുറത്തു കാണുന്നത് ടിബറ്റിലും , ലഡാക്കിലുമൊക്കെ ബുദ്ധവിഹാരങ്ങളില്‍ ആണ് . പോയ്ക്കുതിരയും കെട്ടുകാളയുമൊക്കെ അല്പസ്വല്പം രൂപവ്യത്യാസത്തോടെ ഇതിലെ വിഹാര ദൃശ്യങ്ങളിലും കാണാന്‍ സാധിയ്ക്കും. 'അപ്പൊ ' എന്നാണു ഗുരുവിനെ ശിഷ്യര്‍ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നത്, മക്കള്‍ അച്ഛനെയും . . 'അമ്മ' എന്ന് തന്നെയാണ് അമ്മ . ലഡാക്കിലെ ഈ 'അപ്പന്‍ ' എന്നെ അത്യാവശ്യത്തിന് അത്ഭുതപ്പെടുത്തി . ' മാ' എന്നത് പൊതുവായി ഉള്ള വിളി ആണെങ്കിലും അപ്പന്‍ അത്രയ്ക്ക് പൊതുവല്ല . മാത്രമല്ല, പഴയ ബുദ്ധവിഹാരങ്ങള്‍ ആയിരുന്ന കേരളത്തിലെ ഒരു പാട് മഹാക്ഷേത്രങ്ങളിലെ മൂര്‍ത്തികള്‍ ഗുരുവായൂരപ്പന്‍ , വൈക്കത്തപ്പന്‍, അയ്യ'പ്പന്‍' , തുടങ്ങിയ അപ്പ നാമങ്ങളില്‍ , ഭാരതത്തില്‍ മറ്റെങ്ങും ഇല്ലാത്ത വിധം അറിയപ്പെടുന്നതിന്റെ പുറകിലെ രഹസ്യങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒന്ന് ചിന്തിപ്പിയ്ക്കാനും ഈ 'അപ്പോ' എന്ന അഭിസംബോധനയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞു . ശബരിമലയിലെ പരുന്തു പറക്കുന്ന സംഗതിയുടെ കിടപ്പും ബുദ്ധസ്വാധ്വീനം തന്നെയാണ് എന്ന് തോന്നുന്നു .
വാല്‍ക്കഷണം : ഈ ചിത്രത്തിലെ ഒരു രംഗം എന്‍റെ കോളേജ് കാലഘട്ടത്തില്‍ പ്രചരിച്ചിരുന്ന ഒരു വ്യത്യസ്ത 'ബിറ്റ്' ആയിരുന്നു . ആഗ്രഹങ്ങള്‍ക്ക് വശഗതനാകുന്ന തഷി , ഭാര്യ ഇല്ലാതിരുന്ന സമയത്ത് സുജാത എന്ന സ്ത്രീയുമായി അവിഹിതമായി ബന്ധപ്പെടുന്ന ഈ സീന്‍ , കേവലം ഒരു 'തുണ്ട്' എന്നതില്‍ ഉപരിയായി അതിന്റെ വ്യത്യസ്തത കൊണ്ടും, കലാചാരുത കൊണ്ടും അന്നേ ശ്രദ്ധ ആകര്‍ഷിച്ചിരുന്നു . 'സംസാര' എന്ന ഈ ചിത്രത്തില്‍ ഈ വ്യത്യസ്തതയും , കലാചാരുതയും , ദ്രിശ്യഭംഗിയും നന്നായി അനുഭവപ്പെടും . ആ 'തുണ്ട്' ശ്രദ്ധ ആകര്‍ഷിച്ചതില്‍ ഒരു അദ്ഭുതവും ഇല്ല.
സംവിധാനം : Pan Nalin , Jianxin Huang
DOP : Rali Raltchev, BAC
എന്നാല്‍ ഒന്നു കാണണമല്ലോ
ReplyDeleteസൂപ്പർ വിശകലനം
ReplyDeleteആ തുണ്ട് കാണാനെങ്കിലും ഇത് കാണണം
എന്നുള്ളത് കൊണ്ട് മാത്രമല്ല ,ഈ വിശകലനം
വായിച്ചപ്പോൾ സംസാര കാണണമെന്നൊരു പൂതി
വന്നിട്ടുണ്ട് കേട്ടൊ അംജിത്